Premenstrual Sendrom ve Premenstrual Disförik Bozukluk
Adet başlamadan önceki  haftada kadınlarda iştahın artması, sinirli ve huzursuz olma durumudur. Kadınların % 60’ında olur. Bu dönemde tatlı yeme isteğinde artma, sıvı birikmesi, şişkinlik, kilo alma, depresyon, ağlama nöbetleri, panik atak, yorgunluk, baş ağrısı ve migren görülebilir. Bu durumun nedeni pek bilinmese de progesteron yetersiziği  sorumlu tutulmaktadır. 

Premenstrual disförik bozukluk  depressif hastalıklar grubuna (DSM-5)  sokulmaktadır. Menstruasyon gören kadınların % 1.8-5.8’inde görülür. Premenstrual fazda  oluşur ve  adet kanaması başladıktan sonra kaybolur. Emosyonel, davranışssal ve fiziksel semptomlar vardır. Belirgin irritasyon (huzursuzluk), sinirlilik, belergin depressif ruh hali, belirgin anksiyete veya gerginlik olabilir. 

Sosyal ilişkiler bozuktur. Bu durum  diğer psikiyatrik hastalıkları olup adet öncesi şikayetleri artan kişilerle karıştırılmaması gerekir. Bu durum seks hormonlarındaki  dalgalanmalardan olduğu düşünülmektedir. Bu hormaların  ayrıca kalsiyum, sirkadiyen ritm, beyin den kaynaklı nörotrofik faktör (BDNF) , hipotamus-hipofiz aksı v e bağışıklık sistemini etkilediği bilinmektedir. Steroid hormonlardaki değişim beyindeki allopregnanolon seviyelerinde de değişiklik yapmaktadır.

Progesterondan oluşan allopregnanolon (ALLO)  GABA yı etkileyerek  ankisiyete giderir. Premenstrual disförik bozuklukta luteal faz  azalması ve azalmış ve artmış ALLO sentezi olduğu düşünülmektedir.  ALLO daki azalış ve yükselişler, genetik ve kronik enflamasyon  neden olabilir. Histamin  intolerasının da buna neden olabileceği ileri sürülmüştür. 

Bu kişilerde alerjik rinit, kaşıntılar, ürtiker olabileceği gibi  baş ağrısı, ankisiyete, yorgunluk, konsatrasyon bozukluğu, uykusuzlıuk, memede hassasiyet oluşabilir. Östrojen histamini artırır. Ovulasyon öncesi  artan östrojen ovulasyondan sonra düşer ve  premenstrual fazda progesteronla birlikte artar. Histamin beyinde nörotrasmitter olup ruhsal durumu negatif olarak etkiler. Antihistaminik ilaçlar bu dönemde o nedenle sakinleştirici etki yapar. 

Eğer adet öncesinde  baş ağrısı ve migren varsa, meme ağrısı ve hassasiyet varsa, adet ağrılı ise, ankisiyete ve  ruhsal değişiklik ovulasyon zamanı oluyorsa premenstrual sendrom histamin artışından oluyor demektir.  Eğer bunlar yoksa PMS  progesterona anormal cevap veya progesteron azalmasından olur. Progesteron azalması ve GABA değişikliği varsa mağnezyum, vitamin B6 ve doğal progesteronlar faydalı olur. 

 Histamin yüksekliği düşünüyorsa histamini artıran inek sütü ve alkolden uzak durulur.  Histamin içeren kırmızı şarap, peynir, avokado, domates, kemik suyu ve fermente gıdalar azaltılır. Histamini azaltan quercetin, mağnezyum, SAMe ve B6 vitamini faydalı olur.  Doğal progesteron ilaçları histamini vücuttan azaltan DAO  (diamin oksidaz) enzimini  artırarak faydalı olur.

Bu kişilere öneriler şunlardır:
  • Egzersiz yapınız
  • Sigarayı bırakınız
  • Kafein alımını azaltınız
  • İyi uyku uyuyun
  • Mağnezyum, çinko  ve B6 vitamini  (Piridoksal 5-Fosfat) destekleri faydalı olur
  • Evening primrose oil faydalı olabilir
  • İnek sütü yerine keçi sütü, yoğurdu, peyniri yenmelidir.
  • Doğal progesteron alınabilir. Progesteron kapsülü vajinal yolla  verilebilir. 
  • Keten tohumu

×